Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo Mỹ sẽ hỗ trợ các quốc gia tin rằng Trung Quốc đã vi phạm tuyên bố chủ quyền của họ ở Biển Đông.
Pompeo nhấn mạnh Mỹ sẽ làm vậy qua các diễn đàn đa phương và pháp lý. “Chúng tôi sẽ sử dụng các công cụ sẵn có và chúng tôi cũng sẽ hỗ trợ các quốc gia trên toàn thế giới cho rằng Trung Quốc đã vi_phạm tuyên bố chủ quyền lãnh thổ hay hàng hải hợp pháp của họ”, Ngoại trưởng Mỹ nói trong cuộc họp báo ở thủ đô Washington ngày 15/7.
“Chúng tôi sẽ hỗ trợ họ, dù là tại các cơ quan đa phương, tại ASEAN hay thông qua phản ứng pháp lý, chúng tôi sẽ sử dụng tất cả công cụ có thể”, ông nói thêm.
Pompeo hôm 13/7 ra tuyên bố về lập trường của Mỹ, bác bỏ gần như toàn bộ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. “Những yêu sách của Bắc Kinh đối với nguồn tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông, cũng như chiến dịch bắt nạt nhằm kiểm soát chúng, là hoàn toàn phi pháp”, tuyên bố có đoạn.
Mỹ bác bỏ mọi yêu sách hàng hải của Trung Quốc đối với các vùng biển quanh bãi Tư Chính của Việt Nam, bãi cạn Luconia của Malaysia, vùng biển trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Brunei và quần đảo Natuna của Indonesia.
Pompeo khẳng định “thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế trên biển của mình. Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong bảo vệ chủ quyền của họ với các tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với quyền và nghĩa vụ theo luật quốc tế”.
Trung Quốc đã thực hiện một loạt hoạt động gây hấn ở Biển Đông như điều tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, sau đó bám theo tàu khoan của Malaysia. Tàu hải cảnh Trung Quốc cũng đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam. Bắc Kinh còn đơn phương tuyên bố thành lập các đơn vị hành chính ở Biển Đông, đặt tên cho các thực thể và cấm đánh bắt cá.
Trung Quốc hồi đầu tháng 7 tiến hành cuộc tập trận trái phép tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Việt Nam đã trao công hàm phản đối cuộc tập trận phi pháp của Trung Quốc, yêu cầu nước này không lặp lại những hành vi tương tự trong tương lai.
Philippines hôm qua tuyên bố “nhất trí cao” với lập trường của Mỹ, kêu gọi chính phủ Trung Quốc tuân thủ các phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực (PCA) năm 2016, trong đó khẳng định yêu sách “Đường chín đoạn” mà Bắc Kinh đơn phương vẽ ra trên Biển Đông là không có cơ sở. Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố không thi hành phán quyết này.
Phản ứng trước động thái của Mỹ, Việt Nam hôm nay hoan nghênh lập trường của các nước về vấn đề Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nhấn mạnh các nước cần giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại cùng các biện pháp hoà bình khác theo luật pháp quốc tế.
Phương Vũ (Theo Reuters)
