Trong cuộc sống hàng ngày, mọi người thường nói những kẻ đạo đức giả hay ngụy quân tử còn đáng sợ hơn kẻ tiểu nhân.
Bình thường, ngụy quân tử thường tỏ ra rất trung thực, thật thà, một số người còn tỏ ra rất khiêm tốn và nhiệt tình, nhưng sau lưng họ sẵn sàng đâm dao vào người khác, có những người thậm chí còn mượn dao giết người, đổ lỗi cho người khác.
Tiểu nhân thì sẽ giống con thú cố đuổi theo để cắn người, gặp loại người này bạn có thể lẩn trốn, tránh né, thậm chí có những lúc bạn còn có thể đánh lại. Nhưng với ngụy quân tử lại không như vậy, họ giống những con thú âm thầm đi phía sau rồi bất ngờ cắn bạn, chúng tấn công bạn một cách đột ngột, bạn không thể biết chúng sẽ làm gì cho đến khi nhìn thấy vết thương của mình.
Quỷ Cốc Tử là bậc thầy mưu lược, ông đã dạy bảo rất nhiều học trò giỏi. Để phân biệt người quân tử thực sự với kẻ đạo đức giả, ngụy quân tử, ông đã chỉ ra 4 đặc điểm sau:
Đầu tiên, chỉ giúp đỡ người khác khi thấy cái lợi của mình
Họ làm việc tốt cho người khác để lấy thanh danh, để kết giao bạn bè. Thực ra, giúp đỡ người khác là một phẩm chất cao đẹp, không phải cách để kiếm lợi cho bản thân. Nếu bạn giúp đỡ người khác chỉ để lấy danh tiếng, để lấy lòng người khác, thì có nghĩa bạn đã làm mất đi ý nghĩa vốn có của việc làm này.
Những kiểu người như vậy, tới lúc sẽ bạc tình bạc nghĩa, chỉ chú trọng lợi ích cá nhân mà quên đi nghĩa tình, quả thật không nên kết giao. Người xưa nói, giúp người khác không nhằm được báo đáp, nếu chỉ để có được sự báo đáp của người khác thì không nên thi ân. Cho người thì nên với tấm lòng rộng lớn như biển cả, phúc đức tích được sẽ như núi cao.
Đời tự nó đã khó khăn, dụng tâm không mưu mẹo thì mới an được mệnh, đại đức có thể đủ đầy. Trợ giúp người khác, tự nhiên sẽ tích lũy phúc đức cho chính mình, giúp mình tiêu nạn miễn họa.
Thứ hai, làm việc tốt vì muốn đề cao bản thân
Làm việc thiện chỉ là vì muốn nâng cao danh tính của bản thân, muốn thể hiện mình cao hơn người khác. Nhưng chẳng phải bản chất của làm việc tốt là vì mình muốn vậy, để tâm được bình an, để bản thân và mọi người đều nhận được cái tốt đẹp của xã hội?
Làm việc tốt là để bản thân cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ, để bản thân sống có giá trị hơn, có ý nghĩa hơn. Nếu làm việc tốt chỉ vì danh lợi bản thân thì đó chính là ngụy quân tử rồi.
Thứ ba, tỏ ra là người tốt, người có ý thức chỉ để thể hiện mình
Ra vẻ mình là người tốt, là người có đạo đức nhưng thực tế chỉ là để thể hiện với mọi người, để nổi bật giữa đám đông. Thực tế, một người có đạo đức, người ta sẽ tự ước thúc hành động mà không phải vì hư vinh, hư danh.
Vị quan nổi tiếng đời nhà Thanh, Tăng Quốc Phiên không chỉ là một vị quan giỏi mà còn là người rất biết nhìn người. Ông từng nói có ba loại người không nên làm việc cùng: “Đầu óc thấp kém, không nói lý lẽ và thích thể hiện mình”.
Người thích thể hiện là người luôn cho mình là nhất, họ không hòa đồng với mọi người, không tôn trọng ý kiến của người khác. Nếu làm việc với những người này, khó có thể tìm được tiếng nói chung với họ.
Thứ tư, xây dựng cơ nghiệp chỉ để được người đời ngưỡng mộ
Cố gắng làm nên nghiệp lớn chỉ để được người khác ngưỡng mộ, để thế giới phải thán phục. Tạo dựng sự nghiệp chỉ để được người đời tung hô, khen ngợi thật quá tầm thường.
Một người muốn thành tựu đại sự, thông thường vì muốn theo đuổi hoài bão của mình, để chiến thắng được bản thân, góp phần xây dựng thế giới tươi đẹp hơn.
Những người muốn thu hút sự chú ý của người khác, để được người khác ngưỡng mộ, họ sẽ không chịu được sự lạnh nhạt của người đời, họ muốn được khẳng định mình. Sự tự tin của họ tạo dựng trên sự khen ngợi, đánh giá của người khác.
Thông thường kiểu người này hay thích khoe mẽ, huyễn hoặc bản thân, thích trở thành tiêu điểm trước đám đông, thích mọi người vây quanh mình, đây cũng là biểu hiện của sự sáo rỗng, giả dối mà thôi.
