Dịch COVID-19, và những thiệt hại kinh tế liên quan, đã làm cố vấn Mark Van Arnam bận rộn nhưng ông còn muốn mình bận rộn hơn.
Nước Mỹ có hàng chục triệu người thất nghiệp làm đã làm nhiều người choáng váng; mất việc có nghĩa là mất bảo hiểm sức khỏe, theo ông Van Arnam, Giám đốc Tập đoàn North Carolina Navigator Consortium, một nhóm tập họp các công ty giúp cư dân tiểu bang có bảo hiểm sức khỏe miễn phí.
Điện thoại gọi cho tập đoàn tới tấp, Arnam tin rằng sẽ có nhiều người hơn nữa mất bảo hiểm sức khỏe và ông muốn giúp họ. Những người mới mất việc không biết rằng họ có những lựa chọn khác. Nhiều năm cắt giảm ngân sách liên bang đã cản trở những nhóm vô vị lợi như tập đoàn này tiếp cận dân chúng để giải thích rằng sẽ có trợ giúp để duy trì bảo hiểm sức khỏe.
“Một số lớn người dân không biết điều này,” Van Arnam nói.
Nhiều người mới bị thất nghiệp đang ghi danh tham gia chương trình đặc biệt bảo hiểm sức khỏe ACA (Affordable Care Act,) trong khi một số khác khám phá ra họ có đủ tiêu chuẩn được Medicaid. Họ cũng có thể lựa chọn ở lại với chương trình của chủ cũ, dù rằng phải chi trả toàn phần đóng góp.
Nhưng thời gian đang cấp bách cho những lựa chọn này.
Thời gian ghi danh đặc biệt
ACA là một chương trình quan trọng đối với nhiều người mới mất việc.
Theo luật y tế liên bang, những ai đang trải qua những “sự kiện trong đời,” như dọn nhà, thành hôn, có con mới sinh hoặc, trong trường hợp này, mất việc và bảo hiểm sức khỏe do có từ việc làm đều đủ tiêu chuẩn được ghi danh đặc biệt. Họ có thể ghi danh bảo hiểm mới mà không cần phải chờ đến ngày cho phép ghi danh, thường xảy ra gần cuối mỗi năm dương lịch.
Người nộp đơn phải nộp một số giấy tờ chứng minh họ đủ tiêu chuẩn để ghi danh đặc biệt, như chứng minh trước đây có bảo hiểm từ công việc. Chính quyền Obama năm 2016 bắt đầu kiểm tra những giấy tờ này, và chính quyền Trump đẩy mạnh sự giám sát. Một số người “đùa giỡn” với hệ thống ghi danh đặc biệt, chờ đến khi bị bệnh mới gia nhập, do đó chi phí chữa bệnh tăng lên.
Vì COVID-19, theo báo cáo của vài giới chức, những đòi hỏi giấy tờ này dần nới lỏng. Đặc biệt, chính quyền Trump hình như giảm bớt kiểm tra tài liệu được phê duyệt trước, giảm khó khăn cho việc có được giấy tờ cần thiết từ phía chủ nhân có văn phòng ở xa.
“Ngay cả trong thời gian sáng sủa, nhân viên hầu như luôn cần sự giúp đỡ để xác định họ cần cung cấp giấy tờ gì,” theo Deepak Madala, quản lý chương trình của Enroll Virginia, một cơ quan vô vị lợi giúp đỡ mọi người ghi danh.
Theo báo cáo, chính quyền vẫn cẩn thận đòi hỏi tài liệu về tình trạng di trú của người nộp đơn. Di dân không có giấy tờ hợp lệ không được ghi danh chương trình ACA, Medicare, Medicaid hay CHIP (Children’s Health Insurance Program – Bảo Hiểm Y Tế Trẻ Em.)
Thời gian là yếu tố cần thiết
Điều rất quan trọng là phải nhớ rằng thời gian đang dần tới hạn. Thông thường, người ta có 60 ngày sau khi mất bảo hiểm vì mất việc để đủ tiểu chuẩn thời gian đặc biệt ghi danh ACA.
“Những người bị cho nghỉ việc đợt đầu cần hành động nhanh,” theo lời Tara Straw, một phân tích gia chính sách cao cấp của Trung Tâm Ngân Sách và Ưu Tiên Chính Sách (Center on Budget and Policy Priorities.)
Cũng quan trọng nếu bạn sống ở một tiểu bang tự quản lý thị trường sức khỏe và mở cửa sớm thời gian ghi danh đặc biệt vì dịch COVID-19. Có những khoảng thời gian tốt đã đóng lại, nhưng ở Maryland và Vermont, hạn chót là 15 tháng Sáu. Thời gian ghi danh đặc biệt ở California là 30 Tháng Sáu, và ở District of Columbia cho tới 15 tháng Chín.
Không có con số toàn quốc bao nhiêu người đã ghi danh ACA từ Tháng Giêng, vì thị trường sức khỏe liên bang không thông báo. Tuy nhiên, có vài tiểu bang đã thông báo. Ở California, thị trường rộng nhất, hơn 125,000 đã ghi danh, gấp đôi tỷ lệ bình thường. Con số nhỏ hơn ở những tiểu bang khác.
Sau cùng, một chọn lựa ít người biết: Những ai đủ tiêu chuẩn ghi danh trong thời gian đặc biệt, thí dụ như mất bảo hiểm do mất việc làm, nhưng đã không ghi danh trong khoảng thời gian 60 ngày vì bị ảnh hưởng của COVID-19 – có thể do bị bệnh hay bận chăm sóc người bệnh. Những người này có thể đủ tiêu chuẩn được gia hạn thêm thời gian theo trang mạng của nhà nước “healthcare.gov,” như chính quyền đã từng làm cho thiên tai.
Nếu ghi danh trong thời gian đặc biệt, bạn nên yêu cầu được nói chuyện với trưởng phòng khi gọi healthcare.gov, vì nhân viên trực máy có thể không thông hiểu trường hợp ngoại lệ này, Straw nói.
Những nẻo đường khác
Điều tốt nhất với một số người là Medicaid, Straw nói.
Vì đó là là chương trình y tế hợp tác liên bang và tiểu bang không đòi hỏi thời gian ghi danh đặc biệt. Người nộp đơn có thể ghi danh bất cứ lúc nào trong năm và tiêu chuẩn dựa trên thu nhập và những điều kiện khác.
Thông thường, Medicaid và CHIP bảo hiểm cho gia đình có trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao niên và những người khuyết tật. Tiêu chuẩn thu nhập thay đổi từng tiểu bang. Thu nhập tối đa thay đổi và có thể bị hạn chế ở một số tiểu bang, nhưng người nộp đơn nên biết rằng số phụ cấp thất nghiệp 600$ thêm hàng tuần do Quốc Hội phê chuẩn qua CARES Act không được tính vào tiêu chuẩn thu nhập (tuy được tính vào chương trình ACA.)
Một rắc rối khác: Có mười bốn tiểu bang không nới rộng Medicaid dưới chương trình ACA, và một bang khác, Nebraska, đã ban hành, nhưng không thực hiện. Trong những bang đó, một số người, nhất là người lớn không có con, có thể không đủ tiêu chuẩn được Medicaid. Điều này tạo ra một thế kẹt. Họ không thu nhập đủ để vượt ngưỡng nghèo khó, nhưng lại không đủ tiêu chuẩn được trợ giúp ACA. Những người này bị kẹt trong điều kiện gọi là “khoảng cách bảo hiểm y tế.”
Tuy nhiên, có tin tốt, một số người lớn tuổi có thể được mang ra khỏi khoảng cách đó nhờ phần 600$ trợ cấp thất nghiệp mỗi tuần.
“Đại đa số những người chúng tôi gặp có bảo hiểm và đạt 100% mức nghèo khó của liên bang nhờ trợ cấp thất nghiệp và thu nhập từ đầu năm đến nay,” theo ông Van Arnam ở North Carolina, một trong những tiểu bang không nới rộng Medicaid. “Họ thường được chương trình ACA với tiền đóng góp hàng tháng từ số không đến số thấp, đỡ được gánh nặng trên vai.
Ở lại chương trình của chủ cũ, được gọi là COBRA, cũng là một lựa chọn cho một số người. Hạn chót nộp đơn cho chương trình này được gia hạn thêm 60 ngày sau khi thời hạn nguy cấp của dịch COVID được hủy bỏ, mặc dù người chờ đợi để ghi danh vẫn phải trả phần đóng góp của mình từ khi mất bảo hiểm.
Và đó là số tiền có thể không nhỏ. Trong chương trình COBRA, nhân viên trả trọn phần đóng góp hàng tháng – mặc dù một số chủ nhân chia sẻ phần đóng góp trong thời gian dịch –và Quốc Hội có thể tài trợ toàn phần hay một phần trong quyết định luật sắp tới.
(*) Bài này do Kaiser Health News, một chương trình biên tập độc lập của Kaiser Family Foundation, xuất bản.
