Trong tác phẩm Unruly Places (Những nơi không thể cai trị) của mình, Alastair Bonnet đã đề cập tới rất nhiều những điều đáng kinh ngạc và đưa ra những lập luận tuyệt vời.
Bonnet đã thử chạm tới những vấn đề chưa được chạm tới, và nghĩ những điều dường như không tưởng, và cách làm của ông khiến chúng ta kinh ngạc. Một trong những vấn đề kinh điển nhất mà cuốn sách đưa ra là “Ai là người sở hữu bầu trời?”.
Chúng ta hãy thử trả lời câu hỏi này bằng một mẩu chuyện ngắn thú vị. Đây là một chuyện hư cấu về một đứa trẻ sinh ra trên máy bay. Một đứa trẻ không biết chút gì về quốc gia, biên giới, bầu trời và mặt nước. Và “bài toán” của chúng ta là phải quyết định quốc tịch cho đứa trẻ. Hãy bắt đầu nhé!
Một phụ nữ Mỹ tham gia một chuyến bay của Đức
Chúng ta hãy giả định là một phụ nữ Mỹ đang mang thai, là vợ của một người đàn ông Mỹ, đang ở trên một chuyến bay của hãng hàng không Lufthansa, bay từ Frankfurt, Đức. Người phụ nữ đang ở giai đoạn thai kỳ thứ ba (tháng thứ 9) và có thể trở dạ bất cứ khi nào, nhưng cô ấy phải bay vì vài điều khẩn cấp.
Máy bay cất cánh
Hiện giờ, máy bay đang rời Frankfurt, Đức bay thẳng tới Maldives. Máy bay sẽ bay ngang qua biên giới của vài nước, trong đó có Pakistan. Và thật bất ngờ, người phụ nữ bị vỡ ối khi máy bay đang bay trên lãnh thổ của Pakistan.
Đứa trẻ chào đời
Máy bay vẫn ở trên không, và có một đứa trẻ sắp ra đời. Sau vài giờ vượt cạn, người phụ nữ đã sinh được một em bé tuyệt vời và khỏe mạnh. Các hành khách rất vui mừng khi chứng kiến ca sinh đặc biệt này. Lúc đó, máy bay đang ở độ cao hàng ngàn feet (hàng trăm mét) trên vùng đất của một thành phố của Pakistan và đứa trẻ dĩ nhiên không biết gì về địa phương đó.
Vậy đứa bé sẽ mang quốc tịch gì?
Khi máy bay hạ cánh, đứa trẻ sẽ không có hộ chiếu và chuyến bay vừa có thêm một hành khách. Bây giờ thì vấn đề mà cuốn sách của Bonnet đặt ra đã trở nên liên quan. Một người phụ nữ Mỹ trên một máy bay của Đức sinh một đứa trẻ trên không phận Pakistan, trong khi đang bay tới Maldives. Bạn có thể xác định được quốc tịch của bé không? Là Mỹ, Đức, Pakistan, hay Maldives? Đây thật sự là một dấu hỏi lớn.
Quy định của luật pháp
Đạo luật cổ của Anh nói rằng người sở hữu một vùng đất sẽ làm chủ cả bầu trời trên vùng đất đó. Thời gian trôi qua, đạo luật này trở nên không còn phù hợp. Và nước Anh sửa đổi đạo luật của mình thành: bạn sẽ sở hữu khoảng không gian trên bầu trời đến một ranh giới mà đủ để bạn “tận hưởng” vùng đất của mình. Sau đó, có rất nhiều tranh cãi về quyền sở hữu bầu trời này vì nó thật sự rất “mơ hồ” và không rõ ràng.
Về em bé
Em bé được sinh ra trên máy bay của Đức, và Alastair Bonnet cho rằng rằng nếu bạn đang ở trên một chiếc máy bay của Đức, dù bạn bay đi đâu, bạn vẫn đang ở nước Đức và sẽ áp dụng theo luật pháp của Đức.
Vì vậy những em bé sinh trên máy bay có thể có hai quốc tịch: quốc tịch của nước sở hữu chiếc máy bay và quốc tịch của người mẹ. Tuy nhiên vấn đề chưa dừng lại ở đây. Một vài quốc gia có thể trao quốc tịch cho những đứa trẻ sinh ra khi đang bay ngang vùng trời của họ, nhưng nhiều quốc gia không có quy tắc này. Vậy nên, vùng đất bạn bay ngang qua cũng là một yếu tố rất quan trọng trong việc xác định quốc tịch của đứa trẻ.
Một giải pháp tốt hơn
Để tránh tất cả những rắc rối và sự phức tạp trong vấn đề quyền công dân của những em bé sinh ra trên bầu trời, người ta đưa ra một đạo luật vô cùng đơn giản. Những trường hợp sinh ra trên máy bay như vậy khá hiếm hoi và rất may mắn. Vì thế, chúng ta không cần phải đau đầu nghĩ xem các em sẽ mang quốc tịch gì mà hãy coi chúng như những “đứa trẻ của bầu trời”. Hãy để chúng là công dân của thế giới.
