Trong lúc còn nhiều người lớn ngại chích vaccine COVID-19, có một bác sĩ gốc Việt ở Houston, Texas, can đảm cho đứa con nhỏ của mình chích vaccine này trong giai đoạn thử nghiệm, với hy vọng giúp các trẻ em khác tránh căn bệnh chết người này.
Đó là Bác Sĩ Như Thảo Nguyễn Galvan, giáo sư ngành giải phẫu Khoa Ghép Nội Tạng Trong Bụng, thuộc đại học y Baylor College of Medicine, Houston.
Ngoài ra, bà còn làm bác sĩ bệnh viện Texas Children’s Hospital, cũng ở Houston, được coi là một trong những bệnh viện nhi đồng tốt nhất nước Mỹ và thế giới.
Với kiến thức, niềm tin của người làm khoa học – và với trái tim của người mẹ – nữ bác sĩ này ghi danh cho con trai út của mình, bé Nathan Galvan, mới 17 tháng tuổi, tham gia “Phase 1,” chích thử vaccine COVID-19 dành cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Nathan là một trong 16 trẻ em đầu tiên của Texas được chích vaccine này.
Cách ly với con mình
Bác Sĩ Như Thảo không thể quên thời gian bà hạ sinh bé Nathan vào Tháng Mười Hai, 2019. Nằm trong phòng sanh của bệnh viện, bà theo dõi các đài truyền hình tường thuật những gì đang xảy ra ở Vũ Hán, Trung Quốc. Số người nhiễm bệnh, số người chết tăng theo từng phút.
“Đó là khoảng thời gian rất căng thẳng, lúc chúng tôi chỉ bắt đầu nhận biết về sự xuất hiện của COVID-19. Tất cả hoàn toàn mới lạ,” vị bác sĩ người Việt nhớ lại.
Là một giáo sư, bác sĩ chuyên ngành giải phẫu, cấy ghép nội tạng, Bác Sĩ Như Thảo cũng như tất cả những bác sĩ khác trong bệnh viện phải luôn chắc chắn bệnh nhân của họ không bị nhiễm COVID-19 từ những bệnh nhân, hoặc mô cấy ghép của những người hiến tặng.
Nhưng tình hình bệnh dịch không khá hơn mà ngày càng xấu đi.
Đến Tháng Ba, 2020, Vũ Hán bị phong tỏa. Bác Sĩ Như Thảo phải quyết định cách ly với các con của mình.
Bà nói: “Không có cách nào khác là tôi tự cách ly mình với Nathan, khi đó chỉ mới khoảng ba, bốn tháng tuổi. Tôi ở lầu một. Nathan và những người khác trong nhà ở trên lầu hai và ba. Chúng tôi không nói chuyện, không giao tiếp với nhau trong khoảng bảy, tám tuần, cho đến khi chúng tôi có thêm nhiều thông tin khoa học về virus này.”
Ngoài bé Nathan, Bác Sĩ Như Thảo còn có một con trai khác, bé Charlie Galvan, 3 tuổi. Cả hai anh em cùng “số phận” không được kề cận, ôm hôn mẹ trong những tháng đó. Rồi sau đó dịch bùng phát ở Mỹ và các nước khác trên thế giới, rồi trở thành đại dịch.
“Thời gian đó chúng ta thấy những hình ảnh tang thương từ Tây Ban Nha, từ New York. Chúng ta chứng kiến các nhân viên y tế tuyến đầu và người dân trên thế giới tử vong ngày một nhiều hơn vì một virus mà thế giới chưa tìm được nguyên nhân vì sao họ bị lây nhiễm cũng như cách cứu chữa và cách tự bảo vệ bản thân,” Bác Sĩ Như Thảo nhớ lại.
Sau đó, người ta biết thêm nhiều thông tin về COVID-19.
Khoa học đưa ra những cách để mỗi người tự bảo vệ mình không bị lây nhiễm.
Bác Sĩ Như Thảo kể: “Chúng tôi biết được làm thế nào để đối phó với dịch bệnh, cách xác định vấn đề tốt hơn, cách tiếp cận với bệnh nhân của tôi tốt hơn. Chúng tôi tự tin hơn với quần áo bảo hộ, khẩu trang N95 và những cách phòng ngừa mà CDC đưa ra.”
Và sau đó, vaccine ra đời vào Tháng Mười Hai, 2020.
Bác Sĩ Như Thảo, cũng như nhân viên y tế tuyến đầu, được chích ngừa COVID-19.
“Đó là một giải thoát rất lớn cho tôi và gia đình,” bà nói.
“A Hero Mom”
Đối với Bác Sĩ Như Thảo, đó không chỉ là “một giải thoát lớn” mà cũng chính là một bước ngoặt, đặc biệt, với chính bé Nathan Galvan, khi ấy khoảng gần 1 tuổi.
Thời điểm đó, Hoa Kỳ có hơn 550,000 người chết vì COVID-19. Là một người nghiên cứu khoa học, Bác Sĩ Như Thảo có đủ khả năng và thuận lợi để tìm hiểu dữ liệu về kết quả vaccine chích ngừa. Bà nhận ra một thực tế rằng, nếu mọi người được chích vaccine, số người tử vong vì COVID-19 sẽ giảm rất nhiều.
“Tôi là một bác sĩ và tôi đã theo đuổi khoa học bấy lâu nay. Tôi bắt đầu lao vào đọc thêm tài liệu, theo dõi rất sát tin tức mỗi ngày.Và khi mRNA, loại vaccine mới bảo vệ chống lại các loại truyền nhiễm, được phổ biến trong tài liệu, tôi tìm hiểu nhiều hơn nữa,” Bác Sĩ Như Thảo kể.
Sau khi hai hãng Moderna và Pfizer chế thành công vaccine COVID-19 cho người lớn, họ bắt đầu nghiên cứu bào chế vaccine cho trẻ em.
“Nơi tôi làm việc có những người chuyên môn ưu việt như Giáo Sư Flor Munoz. Bà là người đứng đầu nhóm nghiên cứu vaccine của Pfizer cho trẻ em tại Baylor College of Medicine và Texas Children’s Hospital. Bà cũng là người ghi danh cho con của bà chích vào giai đoạn thứ nhất của thí nghiệm.”
Sau đó, Bác Sĩ Như Thảo làm việc cận kề với Giáo Sư Flor Munoz từng ngày trong suốt thời gian gần một năm. Cuối cùng, bà có đủ nghị lực, tự tin để ghi danh cho con mình.
“Một quyết định không dễ dàng”
Cho dù là một người làm khoa học, quen thuộc với dữ liệu nghiên cứu y khoa, đủ kiến thức chuyên môn để thẩm định an toàn cho loại vaccine này, Bác Sĩ Như Thảo vẫn là một người mẹ. Vì thế, dù đây không phải là quyết định sinh tử, nhưng vẫn không phải ngày một ngày hai mà có được.
Tuy nhiên, chính vì là một bác sĩ, bà có sự cứng rắn của một người hiểu rõ sự sống quan trọng như thế nào để có lựa chọn tốt nhất.
Bà nói: “Tôi đã chứng kiến nhiều đứa trẻ khỏe mạnh phải chết trong đại dịch. Đối với tôi, nguy cơ một hoặc hai ngày bị sốt (sau khi chích) không đáng kể gì với việc tôi mất con vì COVID-19, hoặc con tôi bị lây nhiễm, rồi lại lây nhiễm cho ông bà, cho thầy cô giáo mỗi khi bé ôm họ.”
Thế là, quyết định tưởng chừng như không dễ được ra ngay sau đó.
Bên cạnh Nathan, còn có 15 trẻ em khác dưới 2 tuổi, cũng là “anh hùng nhỏ” trong cuộc chiến thử nghiệm vaccine này.
Bác Sĩ Như Thảo nói thêm, bà tự tin với sự tìm hiểu suốt một năm và kinh nghiệm y khoa của mình, bà hoàn toàn ứng phó được với những bất lợi có thể xảy ra sau khi bé Nathan chích vaccine.
“Có lẽ vì là bác sĩ nên tôi dễ dàng quyết định hơn những người khác. Tôi muốn những đứa trẻ của mình lớn lên, được ôm những người bạn của chúng, được nói chuyện, được giao tiếp với mọi người theo đúng như cách bình thường mà chúng ta từng được có,” bà cười và nói.
Một “cửa ải” khác mà bà phải vượt qua, chính là gia đình.
Bác Sĩ Như Thảo là con gái một gia đình thuyền nhân Việt Nam. Bà sinh ra và lớn lên dưới nền giáo dục Mỹ, cùng cách dưỡng dục theo truyền thống dân tộc Việt Nam.
Khi được hỏi, liệu rằng bà ngoại của bé Nathan, một phụ nữ với tư tưởng thuần Việt trong tình yêu con cháu, có chấp nhận để bà thực hiện một quyết định như thế hay không? Bác Sĩ Như Thảo nói: “Không chỉ bà ngoại, mà vài người khác trong gia đình tỏ vẻ không muốn tôi làm thế. Nhưng họ không thật sự ngăn cản. Mọi người muốn tôi suy nghĩ thật kỹ về quá trình chích vaccine. Tôi và chồng tôi nói chuyện rất nhiều về điều này. Anh ấy cũng là một bác sĩ nên cũng theo dõi và nghiên cứu rất kỹ các dữ liệu về virus và vaccine. Sự đánh đổi của một, hai ngày bị tác dụng phụ sau khi chích với việc những đứa trẻ bị lây nhiễm là điều quyết định.”
“Hãy tin vào khoa học”
Đặc biệt, Bác Sĩ Như Thảo, và cả chồng bà, đều tin vào khoa học.
Chỉ vào chiếc điện thoại viễn liên truyền thống và cái điện thoại di động trên bàn, bà phân tích: “Khi tôi là một đứa trẻ, tôi dùng cái điện thoại cổ này. Hơn 40 năm sau, chúng ta có một ‘máy siêu vi tính’ trong túi áo của chúng ta. Khoa học là kết quả của những nghiên cứu tích cực, toán học. Nó ngày càng nhanh hơn và nhanh hơn, lớn mạnh hơn và lớn mạnh hơn. Cái điện thoại này chỉ là một ví dụ. Chúng ta không hiểu nó, không có nghĩa là nó không có giá trị. Vai trò và nhiệm vụ của chúng tôi là bảo đảm mọi người hiểu khoa học, dữ liệu, và những sự kiện thật để quý vị có sự an toàn.”
Bác Sĩ Như Thảo, với cương vị là một người mẹ, và là một nhà khoa học, cho rằng bà cũng như bao người mẹ khác, muốn bảo vệ con mình, càng biết nhiều về khoa học thì sẽ càng có tự tin trước khi quyết định.
“Tôi yêu con mình, như những người mẹ khác trong cuộc thí nghiệm giai đoạn một này yêu con của họ. Vai trò của tôi trong cuộc chiến này vừa là một người làm khoa học, vừa là một người mẹ muốn bảo vệ con mình được an toàn,” bà nói với ánh mắt như “có lửa.”
Bà chia sẻ thêm: “Tôi sẽ không bao giờ đặt con tôi vào cuộc thí nghiệm vaccine này nếu tôi cảm thấy nó không an toàn cho con tôi, dù rất nhỏ. Tôi thành thật mong mọi người suy nghĩ thật mạnh mẽ mục tiêu của mình là gì? Nếu là bảo vệ gia đình thì vaccine là cách tốt nhất, không chỉ cho chúng ta, gia đình chúng ta mà còn cả cộng đồng.”
“Anh hùng nhỏ” 17 tháng tuổi Nathan Galvan được chích mũi vaccine đầu tiên vào ngày 28 Tháng Tư. Sức khoẻ của bé rất tốt, theo lời Bác Sĩ Như Thảo. Sắp tới đây, Nathan và 15 trẻ em khác sẽ được chích mũi thứ hai, hoàn thành sứ mệnh của mình.
“Nếu người ta gọi bác sĩ là ‘A Hero Mom’ thì bà nghĩ sao?”
“Nathan và các bé kia mới thật sự là ‘hero,’” Bác Sĩ Như Thảo cười nói. [đ.d.]
