Ngược lại, kẻ bốc đồng chỉ là những người chiến thắng tạm thời.
Điều chúng ta cần nhận ra là tự chủ là một bản năng mà chúng ta sinh ra. Cái gọi là “suy nghĩ hai lần trước khi hành động” là quá trình mà ý chí của bạn phát huy tác dụng. Khi đối mặt với cám dỗ, bạn hãy sống chậm lại và nhận ra mâu thuẫn nội tâm, lúc này não bộ và cơ thể sẽ phản ứng giúp bạn chậm lại và kìm hãm sự bốc đồng. Lo lắng, tức giận, trầm cảm và cô đơn đều liên quan đến sự thay đổi nhịp tim thấp hơn và khả năng kiểm soát bản thân kém. Suy nghĩ kỹ có thể làm tăng sự biến đổi nhịp tim và tăng cường khả năng kiểm soát bản thân.
Tại sao sự tự chủ lại quan trọng như vậy?
Thử thách kẹo dẻo: Vào cuối những năm 1960 tại trường mẫu giáo Bing của đại học Stanford, một số trẻ mẫu giáo (khoảng 3-5 tuổi) được chọn tham gia một nghiên cứu. Các em được đưa vào phòng trống hoặc ngồi ở bàn với một trong hai sự lựa chọn: có ngay lập tức một viên kẹo dẻo marshmallow, hoặc có hai viên kẹo nếu chờ đến khi người thí nghiệm lấy thêm kẹo từ phòng khác. Marshmallow là một loại kẹo làm từ đường, nước, gelatine có hình khối vuông, dẻo và mềm xốp như bông gòn. Có phải hầu hết trẻ sẽ xem điều đầu tiên là ngu ngốc và chọn chờ đợi để có hai viên kẹo?
Trong thí nghiệm thực tế, người ta để các trẻ ở lại một mình trong phòng lâu tới 15 phút hoặc tới khi chúng nếm viên kẹo. Thời gian các trẻ “chịu đựng” mà không thử phần thưởng quyến rũ trước mặt chúng có khác nhau. Các nghiên cứu sau này cho thấy chúng càng chờ lâu thì số phận tương lai của chúng càng tốt hơn về các mặt xã hội, cảm xúc và học vấn. Các thí nghiệm khác cũng cho ra những mẫu tương tự: Những người chứng tỏ được mình tự chủ tốt hơn trong thời thơ ấu đều giàu có hơn, khỏe mạnh hơn và tuân thủ luật tốt hơn khi trưởng thành.
Trong bộ phim tài liệu “Bảy năm cuộc đời” của Anh, đạo diễn đã chọn 14 đứa trẻ thuộc có hoàn cảnh khác nhau để chuẩn bị bấm máy. Một số đến từ các trường mẫu giáo, một số là con của tầng lớp lao động và một số là con cháu của tầng lớp thượng lưu. Cứ bảy năm một lần, cuộc đời của họ sẽ được theo dõi và ghi lại, bắt đầu từ năm 7 tuổi và kết thúc ở tuổi 56.
Trước tuổi 30, nhóm người này chẳng có thay đổi gì nhiều. Trẻ bảy tuổi đa phần ngây thơ, dễ thương, tuổi đôi mươi thì trẻ khỏe và xinh đẹp. Nhưng sau ba mươi tuổi, họ đã có những thay đổi khá mạnh mẽ, một trong số đó là ngoại hình của họ. Trong số những người giàu và người nỗ lực thoát nghèo, nữ còn mảnh mai hơn khi còn trẻ, nam thì phong độ hơn xưa và không có ngoại lệ; ngược lại, những người nghèo trong nhóm này họ đều bắt đầu béo lên và hói đầu, mặt mũi hốc hác, cuộc sống ngày càng sa sút. Hai ví dụ trên phản ánh chính xác khả năng tự kiểm soát của một người. Tự chủ, ở một mức độ nào đó, là nền tảng của thành công.
Bạn biết rõ bao nhiêu về sự tự chủ?
Cái gọi là sức mạnh ý chí là khả năng kiểm soát sự chú ý, cảm xúc và mong muốn của một người. Nói chung, chúng ta có hai suy nghĩ trong đầu, một là “kiểm soát bản thân” và hai là “bốc đồng”, một đại diện cho lý trí và một đại diện cho sự nhạy cảm, là người chiến thắng tạm thời. Nói cách khác, thử thách của ý chí là sự đối đầu giữa hai kiểu suy nghĩ này trong bản thân.
Cụ thể, có ba biểu hiện của ý chí:
“Tôi phải làm” có nghĩa là khả năng chịu đựng đau đớn và kiên trì, ví dụ như khi bạn mệt mỏi và buồn ngủ, nó sẽ buộc bạn phải hoàn thành công việc của mình;
“Tôi không muốn”, tức là kiểm soát khả năng chống lại sự cám dỗ của bạn, chẳng hạn khi bạn đang làm việc, nó sẽ kiểm soát khả năng sử dụng vòng tròn bạn bè của bạn;
“Tôi muốn” là khả năng luôn ghi nhớ các mục tiêu dài hạn và không bị cám dỗ, ví dụ, khi bạn giảm cân và muốn ăn kem, nó sẽ cho bạn biết rằng điều bạn muốn là một cơ thể hoàn hảo.
Các khuyến nghị về kiểm soát bản thân:
Ý chí là khả năng ngăn chặn sự bốc đồng, nó biến chúng ta thành những con người thực sự. Khi chúng ta làm điều gì đó, chúng ta có thể ý thưc được việc mình đang làm, vì vậy hãy xây dựng một bản thân mạnh mẽ- Nhận thức là chìa khóa để tự chủ.
Hãy nhớ lại những quyết định bạn đã đưa ra, phân tích xem cái nào sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu, cái nào giết chết ý chí của bạn;
Ngồi thiền rèn luyện trí não trong 15 phút mỗi ngày. Thiền không phải để làm cho bạn không nghĩ về bất cứ điều gì, mà là để khiến bạn không quá phân tâm và không quên mục tiêu ban đầu.
Có phải mọi người đều có khả năng kiểm soát bản thân?
Điều chúng ta cần nhận ra là tự chủ là một bản năng mà chúng ta sinh ra. Cái gọi là “suy nghĩ hai lần trước khi hành động” là quá trình mà ý chí của bạn phát huy tác dụng. Khi đối mặt với cám dỗ, bạn hãy sống chậm lại và nhận ra mâu thuẫn nội tâm, lúc này não bộ và cơ thể sẽ phản ứng giúp bạn chậm lại và kìm hãm sự bốc đồng. Lo lắng, tức giận, trầm cảm và cô đơn đều liên quan đến sự thay đổi nhịp tim thấp hơn và khả năng kiểm soát bản thân kém. Suy nghĩ kỹ có thể làm tăng sự biến đổi nhịp tim và tăng cường khả năng kiểm soát bản thân.
Có giới hạn nào cho sự tự chủ không?
Sự tự chủ có cùng giới hạn với cơ bắp. Sử dụng quá nhiều sự tự chủ sẽ khiến bạn mệt mỏi, nhưng kiên trì tập luyện có thể nâng cao khả năng tự chủ, vì vậy chúng ta phải rèn luyện như những vận động viên để nâng cao giới hạn của bản thân và thử thách ý chí không ngừng. Nhưng chúng ta phải làm từng bước một, trong đó nhận thức về khả năng của bản thân sẽ quyết định chúng ta bỏ cuộc hay cố chấp; thứ hai, để nâng cao khả năng tự chủ cũng cần quan tâm đến cách hỗ trợ việc cơ thể kiệt sức.
Tại sao chúng ta mất kiểm soát?
Tự chủ là một hành vi liên tục. Từ trước khi tự chủ đến thời điểm tự chủ, có rất nhiều yếu tố khiến chúng ta mất kiểm soát. Cụ thể, trước khi tự chủ, chúng ta nên chăm chỉ tăng cường năng lượng dự trữ để tránh bị chán nản hoặc lây nhiễm ý chí hoặc bỏ dở giữa chừng; ngoài ra, tự chủ quá mức cũng là một mắt xích mà chúng ta cần đề phòng, vì khi bản năng của con người bị đè nén sẽ sinh ra sự mỉa mai và hiệu ứng dội ngược sinh ra các trạng thái sau:
Chán nản:
Hiện tượng:
Bạn đã trúng bao nhiêu trong các tình huống sau: Trong tuần thi, chơi bóng hoặc game sẽ hấp dẫn hơn bình thường? Cảm thấy hạnh phúc khi ngủ bởi có quá nhiều công việc gây áp lực cho bản thân? Khi sếp có ý kiến về mình thì chẳng thiết tha làm việc nữa…
Giải thích lý do:
Theo nghiên cứu khoa học, khi chán nản, chúng ta không chịu nổi những cám dỗ từ nội tâm. Lúc này hai con sói trong tâm trí chúng ta lại hiện ra, con sói hy vọng tốt đẹp hơn, lý tưởng hơn thì lại trở nên vô hồn vì chán nản, còn con sói để cho mình được vui hơn lại xúi bạn vào cám dỗ.
Ngoài ra, khi bạn đổ lỗi cho bản thân vì đã không chịu nổi sự cám dỗ một lần nữa, điều đó thường sẽ dẫn đến sự thất bại về ý chí, gây thêm đau đớn và rơi vào vòng luẩn quẩn tự hủy hoại và bỏ mặc bản thân.
Giải pháp
Tìm cách giải tỏa căng thẳng hiệu quả cho riêng bạn: tập thể dục, âm nhạc, thiền, du lịch, đọc sách, hòa đồng với gia đình và bạn bè, nuôi dưỡng sở thích sáng tạo, v.v.;
Khi thất bại, xin hãy tha thứ cho chính mình. Những người bi quan lạc quan có nhiều khả năng thành công hơn, dự đoán khi nào họ sẽ bị cám dỗ và thất hứa và tưởng tượng ra một cách cụ thể để giữ bản thân bình tĩnh.
Truyền nhiễm ý chí
Hiện tượng:
Chỉ cần tưởng tượng: Ai đó đang chơi điện thoại di động trong giờ học, bạn cũng bắt đầu chơi. Khi ai đó lười biếng trong công việc, bạn cũng bắt đầu trở nên lười biếng.
Giải thích lý do:
Sức mạnh não bộ của chúng ta có một loại ” neuron gương ” có nhiệm vụ quan sát những gì người khác đang nghĩ, đang cảm nhận và đang làm. Những tế bào thần kinh não như vậy thường làm mất tác dụng ý chí của chúng ta. Có ba dạng thất bại chính:
Hình thức thứ nhất là bắt chước một cách vô thức, chẳng hạn như cuộc trò chuyện giữa hai người, một người sẽ bắt chéo tay, người kia bắt chéo tay. Thứ hai là dễ lây lan cảm xúc, ví dụ tâm trạng không tốt của đồng nghiệp sẽ chuyển thành tâm trạng không tốt của chúng ta. Thứ ba là khi chúng ta thấy người khác không chịu nổi sự cám dỗ, thì bộ não của chúng ta cũng có thể bị cám dỗ, ví dụ, nếu chúng ta thấy bạn bè bị dụ dỗ để mua nhiều thứ, chúng ta cũng chi tiền mua theo.
Giải pháp:
– Dành một chút thời gian mỗi ngày để suy nghĩ về mục tiêu của bạn.
– Làm lây nhiễm sự tự chủ: khi bạn cần thêm một chút ý chí nào đó, hãy tự làm gương cho mình;
– Sức mạnh của niềm tự hào: Thử thách sức mạnh ý chí của bạn và tưởng tượng rằng niềm tự hào sau khi thành công sẽ khiến bạn có động lực hơn.
Không thể phủ nhận rằng việc học tự chủ vẫn còn là một chặng đường dài phía trước đối với chúng ta. Mong độc giả có thể nhận ra hoàn cảnh của bản thân và nỗ lực hoàn thiện bản thân. Tất nhiên, trọng tâm của sự tự chủ nằm trong thực hành.
Hi vọng rằng đây là cơ hội và điểm khởi đầu để bạn phát triển khả năng tự chủ.
(Bài viết có tham khảo nguồn của Intensive reading và quyển sách bán chạy nhất trên thế giới”Tự chủ” của tác giả Kelly McGonigal)
